3. کتاب، مکتب و نظریه سیاسى و نظام سیاسى، دینى و مدنى راهبردى، یعنى بنیادین، فراگیر، سازوار و غایى است.

2. فاتحة الکتاب: پیش درآمد، مدخل، ورودى و مقدمه قرآن است.

3. اساس الکتاب: یعنى زیرساخت، چارچوب و کلیات قرآن است.

4. سبع مثانى: (در بردارنده) نقاط عطف هفت گانه سیر و ساختار راهبردى هستى، انسانى، سیاسى در نگاه راهبردى قرآن است.

بر این اساس، ساختار راهبردى قرآن به ترتیب زیر است:

1. پیش درآمد قرآن: سوره حمد (سوره اول) = سرآغاز؛

2. درآمد قرآن: سوره بقره تا مسد (سوره‏هاى دوم تا صد و یازدهم) = متن و سازند راهبردى؛

3. برآمد: اخلاص + ناس + فلق (سوره‏هاى صد و دوازده تا صد و چهارده) = جمع بندى و نتیجه‏گیرى.

نتیجه: سوره حمد: کوچک نمایى طرح هادى، نقشه راهنما، برنامه تفصیلى و عملیاتى قرآن و اسلام بوده و نمونه، نماد و نمودار اجمالى کلیات نظریه و نظام سیاسى اسلام است.

الف - «ب»؟: 1) با مبدئیت، 2) بر اساس، 3) به سوى، 4) با استعانت؛

ب) - (ا) سم؟: 1) نام، 2) نماد، 3) نمودار؛ بود - بنیاد/ذات - مبدأ. نتیجه: «بانام»

الف - «ال»: شناسا

1 - معرفه: شناسا، آشنا، روشن، 2. معروف: شناخته، آشنا، 3. معرفت: شناخت، آشنایى؛ 4.معارف: شناخت، آشنا.

ب - (ال) الّه؟: معبود

1. شایسته پرستش، 2. شایسته تسبیح و تقدیس:

1) تسبیح: گشتن در، دور مدار هستى - بخشى = بزرگداشت،

2) تقدیس: عدم خلل، اخلال دایر مدارى = پاکداشت.

3. کمال، غایت جهت، 4. شایسته جهت‏گیرى.

نتیجه: اللَّه، «خدا»ى آشنا، که خود به شکل تکوینى و فطرى دانسته و به صورت کلى و اجمالى بر کلیت آنها دانا هستیم. (علّم آدم الأسماء کلّها).1

اگر کلمه غیر مشتق یعنى جامد باشد، به معناى:

خدا: معبود مطلق، ذات آشنا، مبداء هستى - بخش، غایت آفرینش؛

1) اول (آخر و ظاهر - باطن)، ولى: نزدیک، دوستدار، برگرداننده، 2) والى: سرپرست، 3)متولى: مواظب - (خود) مسئول (کتب على نفسه الرحمة)، 4) اولى: شایسته، بایسته؛ اولویت، جهت‏گیرى، ستایش؛

مدبر کل، مدیر همگانى، بازگرداننده جملگى به اول:

اسم خاص - جامع: سایس کل:

الف - سیاست گذار؛

ب - سیاست‏مدار جهان هستى، نظام احسن آفرینش:

اول) در: 1. ایجاد، 2- سا(ز)مان، نظام - مندى، 3- تداوم، ترقى، پیشبرد؛

دوم) در: الف - تکوین، هستى - شناسى؛

ب - تشریع، چیستى - شناسى.

(ج - تحقق، چگونگى - شناسى‏

نتیجه: اللَّه، «ولى جهان».

ترکیب 3:

الف - «بسم اللَّه»؟: «ب + (ا)سم + ال + (ا) اله» = «بسم اللَّه»

نتیجه: با نام خدا، ولى جهان: نام و اسم خدا؛ مدبر و سایس کل هستى اعم از:

1) اسم اعظم، 2) اسم جامع: جامع اسامى، 3) اسم خاص.

اسامى = اسماى حسناى الهى: 1) اسامى ذات، 2) اسامى صفات، 3) اسامى فعل.

نیز: 1) اسامى جمال، 2) اسامى جلال = شاخص‏هاى سایس کل.

شاخصه‏هاى حداقل نود و نه گانه: سیاست حقیقى - یقینى؛

مبانى، ارکان نظریه سیاسى - نظام سیاسى - سیاست و تدبیر کل:

کامل، فاضله، برتر (ین / برین - الهى).

از جمله (به ترتیب الفبا): 1- احد؟ 2- اعلى؟: 3- اکرم؟: 4- اعلم؟:5 -اله - ال؟: له 6- اول - اولین؟: 7 - آخر - آخرین؟: 8 - ارحم ( ) راحمین)؟: 9 - احکم - حاکمین؟: 10 - احسن - خالقین؟: 11 - اهل - تقوا؟: 12 - اهل - مغفرت؟: 13 - اقرب - اقربین؟: 14 - ابقى: پایدارى؟: 15 - بارى؟: 16 - باسط؟: 17 - باعث؟: 18 - باطن؟: 19 - بر؟: 20 - بصیر؟: 21 - بدیع؟: 22 - تواب؟: 23 - جبار؟: 24 - جلیل؟: 25 - جمیل؟: 26 - جواد؟: 27- جامع؟: 28- حکیم؟: 29 - حلیم؟: 30 - حى؟: 31- حق؟: 32 - حمید؟: 33 - حسیب؟: 34 - حفیظ؟:....

بر این اساس، بسم اللَّه؟ یعنى: نظام هستى، تدبیر جهان، سیاست کل عالم تکوین: 1) با مبدئیت، 2) بر اساس، 3) به سوى، 4) با استعانت؛

(ا)سمِ: 1 - نام، 2 - نماد، 3 - نمودار؛ بود - بنیاد/ذات - مبدأ

= شاخصه‏ها - مبانى - ارکان؛ اسم و اسماى حسناى الهى است.

ب) فراهمى یا ایجاد حق و اداى حد و حق به همه موجودات تا سر حد نهایى سیر و نیل به حد کمالى خود.

رحمت تکوینى: خلقت: نظام، ولایت (پیوست)، هدایت (بازگشت).

ابعاد دو گانه و دو ساحت هستى -شناسى انسانى با عنایت به هبوط او به دنیا و ضرورت و فراهمى امکان بازگشت او به کمال و اول. (إنّا للّه و إنّا إلیه راجعون)

بعد، ساحت معنوى، متعالى: (و إلى اللّه ترجع الأمور)

بعد، مساحت مادى، توسعه‏اى:

(مستقر الى حین = زمینى - زمانى)

از کمال رحمت و شاهنشهى‏

گنج آید جانب ویران بلى‏

ب) ال - رحیم:

1) کمال، تداوم، ترقى، تعالى رحمت، نعمت خاص الهى؛ 2) تعالى بخش - ى نعمت کمال رحمت و رحیمیتى آشنا، که خود به شکل تکوینى و فطرى دانسته و به صورت کلى و اجمالى بر کلیت آنها دانا هستیم. به تعبیر مولوى:

اگر تو مى نروى آن کرم تو را بکشد

چنین کند کرم و رحمت سلاطینى‏

2 - توسعه - - > تعالى بخشى؛ 3 - توسعه: از جمله تعالى.

ب) توسعه عمومى - تعالى خاص: 1) توسعه توأمان با تعالى؛ 2) توسعه متعالى؛ 3) تعالى توسعه؛ 4) تعادل توسعه: - مادى - تعالى معنوى.

الف - دنیوى - اخروى، ب - ظاهرى - باطنى.

اى خوش بیابان که در او عشق است تازان سو به سو

جز حق نباشد فوق او جز فقر نباشد پست او

(دیوان شمس)

1) خداى توسعه - تعالى بخش نعمت (/رحمت) / بسط - کمال دهنده؛ 2) خدا، که تنها او توسعه - تعالى بخش یا رحمن - رحیم است.

ترکیب جانبى 2: 

«اسم اللَّه + الرحمن الرحیم» = «اسم اللَّه + الرحمن الرحیم»؛ نام - هاى اللَّه (در دو ساحت): توسعه عمومى + تعالى مؤمنین (و بالمؤمنین رحیماً). به تعبیر حافظ:

بیا که دوش به مستى سروش عالم غیب‏

نوید داد که عام است فیض رحمت او

ب) توسعه عمومى - تعالى خاص، ج) توسعه توأمان با تعالى؛

د) توسعه متعالى - تعالى توسعه؛ ه ) تعادل توسعه: 1 - مادى - تعالى معنوى، 2 - دنیوى - اخروى، 3 - ظاهرى - باطنى.

دوم، بنیان راهبردى (آیات 2 تا 4 سوره حمد):

1) «الحمدللّه رب العالمین»:

1 - ال + حمد: الف) حمد، 1) ستایش، 2) پرستش، 3) جهت‏گیرى.

امر حق بشنو که گفتست انظروا

سوى این آثار رحمت آر رو

(مولانا)

ب) ال + حمد = «الحمد»: حمدى که خود به شکل تکوینى و فطرى دانسته و به صورت کلى و اجمالى بر کلیت آنها دانا هستیم.

2 - «ل + (ا) له» = «للّه»:

الف) «لِ»: 1) خاص: ویژه، 2) اختصاص: ویژگى، 3) مخصوص: ویژگان.

ب) - (ال )لَّهِ: معبود - غایت جهت (گیرى) است.

ج) «ل + (ال + ا) له» = «للّه» هم خدایى و هم اختصاص و خداییى که مى‏شناسیم و به وجود و ضرورت او در نظام هستى عمومى، جهان انسانى، اجتماعى و سیاسى و نظام آنها: 1 - دانا و آگاه هستیم و در نتیجه و بر این اساس، 2 - اعتقاد و باور داریم. خدا، با اسماى حسناى الهى. اسما و شاخصه‏هایى که مى‏تواند و باید ارکان و مبانى نظامات، نهادها، روابط و رفتار انسانى، اجتماعى و سیاسى انسان‏ها را تشکیل دهند. «و للّه الاسماء الحسناى، فادعوه»(2) دعوت و عمل به اسماى حسناى الهى. شاخصه‏هاى سیاست انسانى، در حد و بر اساس: 1) خواه در مورد شهروندان، اتباع یا ملت و مردم و جامعه سیاسى، 2) خواه در مورد دولت و دولت مردان، 3) خواه در مورد عموم و هر دو. چه در روابط، نهادها، نظامات یا تعاملات، تدابیر و سیاست‏هاى: الف - داخلى و ب - خارجى. به تعبیر مولانا:

نسبت این فرع‏ها با اصل ها

هست بى‏چون ار چه دادش وصل‏ها

براى نمونه: 1 - احدیت: ایجاد وحدت و همگرایى، هماهنگى و همکارى اجتماعى، ضرورت و کارآمدى آن، 2 - اعلى: تعالى، 3 - اکرم: کرامت، تکریم و دولت کریمه، 4 - اعلم: آگاهى، اطلاع، اشراف، 5 - اله: ولایت - سرپرستى، 6 - اول - اولین: آغاز - گرى، 7 - آخر - آخرین: غایت و نهایت 2نگرى، 8 - ارحم راحمین: روابط - رفتار سیاسى رحمت‏آمیز، 9 - احکم - حاکمین: حاکمیت محکم - حکمت، - حکیمانه، 10 - احسن - خالقین: خلاقیت - بهترین آفرینندگى.

3 - «رب + العالمین» = «رب العالمین»:

الف) «رَبّ»: 1) پرورد - گار، 2) مدبر - مدیر، 3) مربى «نمونه اعلى»؛

ب) «ال + عالم + ین» = «عالمین»:

1 - الْ + عالَم:) نظام - هستى: جهان آفرینش - عالم امکان، پدیده‏ها، 2 - (عالم -) ینَ: ساحت‏ها، ابعاد، جهات و مراحل دوگانه:

الف) ماده - معنا / طبیعت - فرا طبیعت / ناسوت - لاهوت؛

ب) دنیا - آخرت؛ 

ج) شهادت - غیب / ظاهر - باطن؛

د) انسان - جن / ملک، عالم و ساحت‏هایى که مى‏دانیم.

رب: پرورش = از قوه به فعل در آوردن؛ بسان پرورش و رویش یک گیاه، از مرحله: 1 - اصلاح بذر و بذر اصلاحى: خود سازى - سیاست شخص، 2 - شخم و آماده سازى زمین و زمینه: سیاست غیر، 3-بذرکارى - فراهمى شرایط و عوامل، 4 - برداشتن و رفع یا کاهش موانع «أولئک الأغلال فى أعناقهم».(3)

«یضع عنهم إصرهم و الأغلال التى کانت علیهم»،(4) 5 - مراقبت و حفاظت تا مرحله رشد، شکوفه دهى، شکوفایى و میوه‏دهى یا بارورى و بهره‏ورى. همین طور، بر اساس همین الگو و بسان مصداق بارز حمد و ستایش الهى و تخلق به اخلاق، تدابیر و سیاست‏هاى ربانى: دولت و سیاست، به تعبیر رساى امام خمینى(ره) و بسیارى از اندیشمندان دیگر و روایات مربوط، مربى و تربیت و باغبانى و کشاورزى عمومى و سیاسى کشور مى‏باشد در همه عرصه‏هاى اقتصادى - فرهنگى و اجتماعى. بنابراین نقش سیاست و دولت، ولایت، هدایت، امامت یا مدیریت اعم از سامان دهى و راهبرد است.

سیاست تربیت، نه دخالت دولت و سیاست همه‏کاره و حداکثر را بر مى‏تابد، و نه سیاست عدم دخالت و دولت هیچ کاره و حداقل را مى‏پذیرد.

1) «رب»: پرورش سیاسى، کارآ سازى و کارآمد سازى سیاسى، سیاست پرورش و بهینه‏سازى، بارورى و بهره‏ور سازى؛ 2) «ال + عالمین»: جهان و جهات یا ساحات دو گانه؛ 3) «الحمد للّه»: سمت‏گیرى سیاسى، سیاست گذارى - سیاست مدارى، بر اساس - در جهت اسما و حاکمیت مطلق، مقتدر، بدون معارض، بى‏عارضه و یقینى و حقیقى الهى؛ 4) «رب العالمین»: «الحمد للّه رب العالمین» (2) (ستایش خداى را، که پروردگار جهانیان است). عالمى آشنا، که خود به شکل تکوینى و فطرى دانسته و به صورت کلى و اجمالى بر کلیت آنها دانا هستیم. شایسته و بایسته است که با ستایش زبانى، قلبى و قالبى و با تسبیح و تقدیس نظرى و عملى، در راستاى اسما و شاخصه‏هاى سیاست الهى: الف - جهت‏گیرى نمود و ب - با طراحى و برنامه‏ریزى، به سیاست گذارى و اعمال سیاست‏ها، هماهنگى و نظارت و کنترل اجتماعى و سیاسى پرداخت. 2) «الرحمن الرحیم» (3)(خدایى که بخشنده و مهربان است).

الرحمن الرحیم: چرایى تکرار؟ به نظر مى‏رسد مورد نخست به تبیین بنیاد دو ساحتى اشاره داشته و در مورد دوم به دو ساحت بنیان راهبرد انسان، نظام سیاسى و سیاست آن توجه داده مى‏شود.

ترکیب - ات: 1 - «الرحمن + الرحیم) 2 - «الرحمن الرحیم»

نخستین اصل راهبردى بر اساس بنیاد توحیدى و بینش راهبردى پیش، اعتقاد و عمل به دو ساحت توسعه عمرانى و اقتصادى توأمان با تعالى فرهنگى و اجتماعى است، خواه در تدبر یا طراحى و سیاست گذارى نظام اجتماعى مدنى و سیاسى - اعم از هدف گذارى، اصول، مراحل، عوامل و اولویت بندى - خواه در تدبیر یا برنامه ریزى - اعم از امکان سنجى و زمان بندى - خواه در اداره یا اجرا و به خصوص در اعمال سیاست‏ها، سیاست سنجى و ارزیابى سیاست‏ها.

نتیجه: ترسیم و تحقق تعادل سیاسى بین توسعه مادى و اقتصادى با تعالى معنوى و فرهنگى، اخلاقى و اجتماعى. آن هم در گستره‏هاى: 1 - شخصى و درونى، اعم از (ذهنى - عقلى - فکرى - نظرى روحى - روانى - اخلاقى)، جسمانى - بدنى - طبیعى، 2 - فردى و شهروندى، 3 - جمعى: الف‏خانه و خانوادگى، ب - گروهى، 4 - اجتماعى ملى، 5 - امتى، 6 - تا بین المللى، بین امتى و جهانى.

نمودار سیاست متعادل و متعالى انسانى (الهى)

(سعدى)

زیر ساخت، مقدمه و لازمه توسعه و تعالى، رحمت به معناى پیوست و همگرایى و حتى گرایش و چسبندگى اجتماعى است. بدون رحمت، واگرایى و تنازع یعنى هرج و مرج و خشونت خواهد بود.

احمقانه از سنان رحمت مجو

زان شهى جو کان بود در دست او

(مولانا)

3 - «مالک یوم الدین» (4) (پادشاه روز جزا):

ترکیبات: «مالک + یوم + الدین»، «مالک + یوم الدین»، «مالک یوم الدین»: 

مالک: الف - مالک، دارنده حق، حاکمیت و قدرت تصرف؛

ب - ملک، حاکم و فرمانرواى، روز (آشناى) دین، روزى آشنا، که خود به شکل تکوینى و فطرى دانسته و به صورت کلى و اجمالى بر کلیت آنها دانا هستیم، خواه دوره دین مدارى و مدنى، یعنى همیشه تاریخ و سیر آن، خواه غایت هستى و تاریخ و نهایت آن، به اعتبارى دیگر، دار و دوره گشت و کشت به ویژه و در نهایت دار و دوره بازگشت و برداشت. این معنا، مبین فراگیرى و اقتدار سیاست، حاکمیت و نیز دولت و مدیریت همچنین ضرورت و پایدارى آن مى‏تواند باشد.

حال با این بنیاد هستى‏شناسى راهبردى و توحیدى. بر این بنیان چیستى‏شناسى راهبردى و حاکمیتى، اصول مبانى سیاسى و مدیریت راهبردى عبارتند از: 1 - عبادت - استعانت الهى /پرستش - یارى خدا؛

تنها و تنها با شناخت و تبعیت قوانین هستى، از طریق و بر اساس: 1 - ضروریات عقلى و حکمى، که آدمى به صورت اجمال و کلى به مبادى آنها، دانایى پیشینى دارد، چرا که «علّم آدم الأسماء کلّها»(7) پذیرش و اطاعت هدایت وحیانى و شرعى و با بصیرت، سیر و نظارت و عبرت و تجارب علمى سیاسى.

2) «اهدنا الصراط المستقیم» (6) (ما را به راه راست هدایت فرما).

اصل دوم، هدایت - صراط مستقیم الهى:

ب - هدایت = راهبرد، راهنمایى - راهبرى،

ج - ما - ها؛ انفرادى - اجتماعى (اندیویدوالیسم - کلکتیویسم)،

2 - «ال + صِّراط»: راه - راهبرد: مسیر آشنا، سیر شناخته شده، راه و راهبرد آشنا، که خود به شکل تکوینى و فطرى دانسته و به صورت کلى و اجمالى بر کلیت آنها دانا هستیم.

3 - ال + مُسْتَقِیم: آشنا - شناخته شده، راهبرد:

الف - راست -/ ى / برتر - متعادل، ب - درست - ى / بهینه - متعالى. راست و درستى آشنا، که خود به شکل تکوینى و فطرى دانسته و به صورت کلى و اجمالى بر کلیت آنها دانا هستیم. «و نفس و ما سواها فألهمها فجورها و تقواها».(8)

راه مستقیم‏

اول - زیر ساخت هدایت - راهبرد: «صراط الذین انعمت علیهم» (7)

(راه کسانى که به آنها انعام فرمودى).

تجزیه: «صراط + الذى (+) ن + ا + نعم + ت + على + ه (+) م».

ترکیب - ات: 1) «صراط + الذین + انعمت + علیهم»؛

2) «صراط الذین + انعمت علیهم»؛ 3) ترکیب اصلى - نهایى: «صراط الذین انعمت علیهم».

1 - صِراطَ الَّذِینَ: راه، مسیر - سیر؛ همان - آنها - یى که؛

2 - أنْعَمْتَ: نعمت و امکانات داده شدگان اعم از نعمات عام: زمینه‏ها، شرایط - علل و عوامل: تکوینى - طبیعى - انسانى، مادى و جسمانى محیطى (پیرامونى - فراپیرامونى)، بدنى، معنایى - معنوى یا عقلى - روحى؛ اقتصادى - فرهنگى - سیاسى و شخصى - فردى - جمعى - اجتماعى. 

نعمات خاص: خلافت - اختیار - ولایت - هدایت - رسالت - امامت راهبرد متعادل - متعالى.

3 - «عَلَیهِمْ»: نعمات: الف) بر (له - براى) و ) فرا - روى‏

ب) جمع اشخاص و افراد/ انفرادى، جمع کل - ى / اجتماعى آنها.

برخورداران از نعمت هدایت و راهبرد، هدایت راهبردى و راهبرد هدایت، اعم از مراتب: اول) پیام آورى - راهنمایى - سیاست گذارى - تأسیس - بنیان گذارى مکتب - نظریه سیاسى - نظام سیاسى - امت - دولت - سیاست؛ دوم) امامت - راهبرى - سیاست مدارى - تابع / خلیفه - کارگزار سیاسى مکتب - نظریه - نظام سیاسى - مدیریت سیاسى امت - دولت - سیاست نظام. سیاست متعادل و متعالى انسانى.

الف - غضب: 1) خشم - ناک - ى، 2) شدت (- خشونت - طلب)؛

ب - مغضوب: 1) مورد خشم، 2) طرف شدت، خشم و خشونتى آشنا، که خود به شکل تکوینى و فطرى دانسته و به صورت کلى و اجمالى بر کلیت آنها دانا هستیم. خشم و خشونت در نظریه سیاسى - نظام سیاسى - سیاست - روابط سیاسى - رفتار سیاسى فردى و شهروندى، جمعى و گروه‏هاى سیاسى و اجتماعى ملى، داخلى، خارجى، بین المللى، امتى، بین امتى تا جهانى. در تمامى عرصه‏هاى اقتصادى - فرهنگى - سیاسى - ادارى - حقوقى - امنیتى - نظامى - قضایى. 

2 - «عَلَیْهِمْ»: نیروها - نهادها - نظریات - نظامات سیاسى و راهبردى:

الف - شدت - خشونت‏آمیز: تنازعى - هژمونیک - سلطه طلب - استکبارى؛

ب - متقابلا شدت - خشونت طلب - تشتت - تعارض خیز.

3 - «وَ»: به اضافه - در نتیجه - از جمله،

4 - «لا الضَّالِّینَ»: نه. و با: 1) نفى کردن، 2) منفى دانستن، 3) منتفى ساختن:

الف - ضل: گمراه - ى، ب - ضال: بسیار گمراه، ج - ضالین: 1) بسیار گمراهان، 2) گمراهان بسیار. ضلالتى آشنا، که خود به شکل تکوینى و فطرى دانسته و به صورت کلى و اجمالى بر کلیت آنها دانا هستیم.

1 - «بسم الله الرحمن الرحیم»: توحید یعنى مبدأ واحد - یگانه - کامل.

معاد: غایت واحد - وحدت غایت - کمال.

نظام واحد: وحدت نظام هستى - آفرینش - انسان: وحدت در کثرت، در عین کثرت در وحدت - اساس واحد: اسم اللّه‏

محور واحد: ولایت - دایر مدارى.

2 - «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ. 3 - الرَّحْمنِ الرَّحیمِ. 4 - مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ».

قاعده 1: عبادت - حاکمیت خدا - یى. 

قاعده 2: استعانت - قدرت خدا - یى‏

اصل دوم: هدایت - صراط مستقیم الهى: راهبرى - راهبرد متعادل و متعالى الهى؛

قاعده 3: صراط مستقیم: راهبرد متعادل - متعالى؛ 1 - سیاست گذارى 2 - سیاست‏مدارى؛ سا(ز)مان - دهى.

قاعده 4: نظارت و کنترل راهبردى‏

ب) زیر - ساخت - ار راهبردى / سیاسى: ساختار راهبردى؛

7 - «صِراطَ الَّذین أنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لَا الضَّالِّینَ».

هدایت / راهبرد: اول) نبوت - رسالت - راهنمایى: سانّ / سیاست گذارى،

دوم) امامت - راهبرى: ساس / سیاست‏مدارى.

عدالت - تعادل (در) نظام هستى.

الف - کتاب قرآن، طى سایر آیات، به تفصیل آن‏ها پرداخته،

ب - مکتب اسلام، با کمک سنت معصوم(ع) و آراى دانشمندان، ضمن تفسیر به تطبیق عینى و تحقق عملى آن مى‏پردازد.

‏